Ondernemersles 33: Idealisme

Dit is een van de ondernemerslessen uit het boek ‘Ondernemerslessen van een InternetCowboy’ (2011) van presentator en dagvoorzitter Ronnie Overgoor dat in het jaar van publicatie direct gekozen werd tot Ondernemersboek van het Jaar. 
Ronnie publiceert iedere zondagavond een van zijn ondernemerslessen uit dit boek op zijn website www.ronnieovergoor.com.  Het hele boek is als pdf bestand hier te downloaden.



(update: De term social enterprises bestond nog niet, toen ik dit schreef in 2011)

Sinds ik met werken begon begin jaren ’90 van de vorige eeuw, wilde ik al iets met Afrika doen. Dit komt vooral door mijn oom Joop, die al sinds de jaren ‘60 als missionaris in Ghana zit. Eens in de zoveel tijd kwam hij in Nederland en bracht dan cadeautjes en verhalen mee. Vanaf dat ik kind was, wist ik dat er zoiets als Afrika was. Vanaf dat ik met mijn carrière startte, wilde ik iets met Afrika doen. Ik geloof heilig in de combinatie van idealisme en commercie, maar wist niet goed hoe ik die vorm moest geven.

Eind vorige eeuw, in de tijd dat het allemaal niet op kon met ons internet bureau in Amsterdam, zat ik met zakenpartner Stef op een groot congres waar een Amerikaanse internetondernemer trots een PowerPoint slide liet zien met ‘all his offices around the world’.
Ik zag er wat raars aan en toen ik nog eens goed keek, zag ik dat-ie het continent Afrika op de wereldkaart had weggepoetst, het was zee geworden! Waarschijnlijk vond-ie het er niet stoer uitzien, zo’n leeg continent zonder bolletjes van kantoren …

Ik keek opzij naar Stef en wist ik het ineens, ik zei: ‘We gaan een internet bureau starten in Ghana.’

Door dit te doen konden we lokale professionals een baan bieden, kregen ze salaris en hadden ze zaken in eigen hand. Zo gezegd zo gedaan en in 2001 openden we officieel Explainer DC Ghana. Een paar jaar later ging het met ons kantoor in Amsterdam snel bergafwaarts en hebben we Ghana overgedragen aan het management aldaar, zodat ze zelfstandig door konden. Explainer DC Ghana draait op het moment van dit schrijven nog steeds en is een van de bekendere internet bureaus in Ghana.

Ik ben niet helemaal blij hoe alles is verlopen als ik terugkijk, had vele dingen anders willen doen, maar ik had het voor geen goud willen missen. Voor alle werknemers in Amsterdam was het een avontuur waarmee we ons enorm onderscheidden, vele mensen zijn ook in Ghana geweest en een aantal zelfs gebleven.
Eplainer DC nam stelling door dit te doen en bood een alternatief naast ontwikkelingshulp, iets waar ik geen voorstander van ben. Ik geloof in evenwaardige samenwerking en het economisch principe van het bieden van toegevoegde waarde.

Ieder jaar met kerst zien we het weer gebeuren. Bedrijven gaan dingen doen met goede doelen, ondersteunen projecten in Afrika en maken dat kenbaar aan hun relaties als een soort statement dat ze goed bezig zijn. Dit mag wat mij betreft nog wel wat dieper worden uitgewerkt. Idealisme en commercie samen zijn een prachtig spanningsveld en zou wel eens een krachtige combinatie voor de toekomst van het bedrijfsleven kunnen zijn. Want alleen maar omzet, winst en shareholders value is niet meer van deze tijd.

Daarnaast is er meer en meer behoefte bij bedrijven aan inhoud en een verhaal, producten en diensten zijn immers meer en meer commodity geworden. Niet voor niks dat merken als Ben & Jerries, Apple, Virgin en Innocent zo onderscheidend en uniek zijn, ze zijn ‘echt’ en hebben een verhaal (en charismatische leiders en oprichters!).

Waar ook kansen liggen, is de omarming van kunst en cultuur door ondernemers. Kunst en cultuur komt meer en meer onder vuur te liggen als het gaat om overheidssubsidie, maar biedt wel vaak uniciteit, inspiratie en andere schoonheid. Prachtig materiaal dat heel goed in een huwelijk past met een bedrijf met een commerciële propositie.

Ik weet dat sommige mensen gruwelen van het combineren van idealisme en commercie, maar ik geloof dat beide integer moeten gebeuren en samen een uitstekend spanningsveld vormen voor iets moois. Sterker nog: ik geloof dat deze samenwerkingsvorm de vorm is voor de toekomst.
Er is van ons Ghanese avontuur in 2001 een documentaire gemaakt. Hij staat
nog op mijn website. Ik schaam me wel een beetje over de zelfverzekerdheid en arrogantie van de twee internetdirecteuren met de grote bek, maar het geeft aan de andere kant wel een prachtig beeld van de Cowboy tijd ;).